24 czerwca opublikowano projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Kodeks karny skarbowy, przygotowany przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma obowiązywać od 1 stycznia 2020r. i zmienić niektóre zasady rozliczenia VAT w handlu wewnątrz UE.
Celem nowych przepisów jest wprowadzenie do polskiego porządku prawnego przepisów dyrektywy 2018/1910 oraz wykonania wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z 28 lutego 2018 r. w sprawie C-307/16 Stanisław Pieńkowski.
Zmiany dotyczą:
- wprowadzenia uproszczeń i zharmonizowania zasad korzystania z magazynów typu call-off stock w handlu transgranicznym;
- zharmonizowania regulacji w zakresie tzw. transakcji łańcuchowych;
- uznania numeru identyfikacji VAT nabywcy oraz złożenia prawidłowej informacji podsumowującej za przesłankę materialną do zastosowania zwolnienia z prawem do odliczenia (stawka 0%) w odniesieniu do wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT);
- zniesienia limitu obrotów, od którego uzależniona jest możliwość dokonywania zwrotu podatku VAT podróżnym przez samego sprzedawcę w związku z koniecznością wykonania wyroku (TSUE) w sprawie C-307/16 Stanisław Pieńkowski.
Magazyny typu call-off stock w handlu transgranicznym
W Polsce istnieją regulacje dotyczące magazynów typu call-off stock od 1 grudnia 2008 roku. Jednak nie wszystkie kraje członkowie UE posiadają rozwiązania prawne w swoim ustawodawstwie krajowym, w wyniku czego występowały znaczne różnice między poszczególnymi państwami. Aby rozwiązać tą sytuację wprowadzono – jednolite dla wszystkich krajów członowych UE – uproszczenie. Teraz takie transakcje będą pod pewnymi warunkami uznawane za powodujące (po stronie dostawcy) dostawę zwolnioną z prawem do odliczenia (stawka 0%) w państwie członkowskim wyjścia i wewnątrzwspólnotowe nabycie (po stronie nabywcy) opodatkowane w państwie członkowskim przybycia.
W związku z przepisami, które różnią się od tych, które obecnie funkcjonują w Polsce, pojawiła się potrzeba zmiany w polskich przepisach dotyczących VAT.
Transakcje łańcuchowe
Obecne zasady określania miejsca opodatkowania transakcji łańcuchowych wynikają z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Ogólne schematy powodowały różną interpretuję, która mogła różnić się pomiędzy krajami. Dyrektywa 2018/1910 wprowadza ogólną zasadę, która ma uprosić i ujednolicić warunki transakcji.
Do tej pory problem pojawiał się w momencie ustalenia, która transakcja jest ruchoma, a co za tym idzie – jak ją należy opodatkować. Chodzi o standardowe transakcje łańcuchowe, w których jedna firma, np. polska (A), sprzedaje towar firmie niemieckiej (B), a towar jest transportowany bezpośrednio do innej firmy niemieckiej (C). Obecnie pod uwagę brane jest to, kto organizuje transport – inaczej jest w przypadku gdy to podmiot A, inaczej jak B i inaczej jak C, oprócz tego jakie są warunki Incoterms oraz kiedy i na kogo przechodzi prawo do rozporządzania towarem.
Dyrektywa zakłada, że transakcja ruchoma zostanie automatycznie przypisana pierwszej dostawie realizowanej na rzecz pośrednika, tzn. że transport będziemy przypisywać do transakcji między A (podmiot polski) i B (podmiot niemiecki). Jeżeli jednak B poda A swój numer VAT UE, wydany przez państwo wysyłki czyli towaru (w tym przypadku Polskę) to transport będziemy przypisywać między transakcjami B i C.
Numer identyfikacyjny VAT UE i informacja podsumowująca VAT-UE jako przesłanki materialne stosowania zwolnienia z prawem do odliczenia (stawka 0%) przy WDT
By móc jako dostawca zastosować zwolnienie (stawka 0%) wprowadzono wymóg posiadania ważnego numeru identyfikacyjnego VAT przez nabywcę w państwie członkowskim innym niż państwo, w którym rozpoczyna się transport towarów.
Dyrektywna 2018/1910 wprowadza także obowiązek złożenia prawidłowej informacji podsumowującej jako przesłanki materialnej, w przypadku niespełnienia której zwolnienie (stawka 0%) nie będzie miało zastosowania. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy dostawca należycie uzasadni swoje uchybienie.
Zwrot VAT podróżnym przez sprzedawcę
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł w sprawie C-307/16 brak możliwości uzależniania zastosowania zwolnienia w eksporcie przewidzianego w art. 146 ust. 1 lit. b dyrektywy VAT od obowiązku osiągnięcia przez podatnika minimalnego pułapu obrotów za poprzedni rok podatkowy lub, w braku spełnienia tego warunku, zawarcia umowy z podmiotem uprawnionym do zwrotu VAT podróżnym.
W związku z powyższym niezbędna jest zmiana przepisów dotyczących obecnego zakresu systemu zwrotu podatku. Obecnie sprzedawcy mogą dokonywać zwrotu podatku podróżnym, od towarów nabytych u tego sprzedawcy, pod warunkiem osiągnięcia obrotów za poprzedni rok podatkowy powyżej 400.000 zł. Nowe przepisy mają odstąpić od tego warunku.